د پاکستان د کرکټ په ملي لوبډله اؤ سیمه ییز کرکټ کې د پښتنو لوبغاړو برخه ورځ تر بلې سیوا کیږي اؤ هیڅوک اوس د کرکټ په لوبه کې د پښتنو د صلاحیت نه انکار نه شي کولی.

په کال 1937 کې د پاکستان جوړيدو نه یوولس کاله وړاندې چې د اوسنۍ خېبر پښتونخوا (او د هغه وخت د سرحد) صوبي ړومبي کرکټ ټيم د هندوستان تر ننه مشهور، رانجي ټرافي ټورنمنټ، کې برخه اخستې وه‘ له کال 1947 وروسته تر ډېرې مودې، د پښتونخوا نه د پاکستان ملي لوبډلو کې د لوبغاړو برخه کمه وه .

خو د تېرو دوو لسيزو راهیسې د پښتونخوا د کرکټ لوبغاړي په ملي او نړیوالو لوبو کې په بال او بېټ باندې د کمال په وجه د کرکټ مینه وال په پنجو ودروي.

‎پخوانۍ ټسټ کرکټر او د پاکستان د کرکټ د ملي لوبډلې د وتلي لوبغاړي شاهين اپريدي مشر ورور ښاغلی ریاض اپریدی وایي د تېرو شپږو کالو راهېسي خېبر پښتونخوا کې ډېر ټاپ ليول کرکټ روان دی.

ډیوه سره خبرو کې هغه وایي" اوس که تاسو وګورئ موجوده ټيم کې نهه لس (پښتانه) لوبغاړي لوبه کوي وسيم جونئير د وزيرستان دی، خوشدل شاه د بنو دی، شاهين د خېبر دی، رضوان د درې دی، افتخار د پيښور دی، د کاټلنګ فخر زمان، نسيم شاه د دير دی نو د مختلفو علاقو نه دا راغلي دي او ټيلنټ پکې شته پنجاب او سیند دا مني چې څومره هم ټيلنټ دی نو په شمالي اړخ کې دی"

‎ماهرين وایي کرکټ ډير هم شو او ګټور هم، په هند، پاکستان او اوس افغانستان کې دا تر ټولو مشهوره لوبه ده او د پښتنو لوبغاړو د اثر سره سره د رسنيو، انټرنيټ له امله پرېمانه معلوماتو هم ډېر ځوانان کرکټ د يوې پيشې په توګه خپلولو ته هڅولي دي۔

‎د پېښور قيوم سپوټس کمپلیکس کې د کرکټ کوچ پروېز خان وایي، مخکې چې به کرکټ ډېر کم کيدو اؤ زیاتره به ټیسټ سیالۍ وې يا به په ټول کال کې يو لوبغاړي ته د پنیځو یو ورځېنیو سیالیو موقعه ترلاسه کېده اوس فرنچايزز جوړ شول .

هغه وایي "اوس زمونږ د ليګ په لېول باندي کرکټ کيږي په اسټريليا کې، بنګله ديش کې کيږي، پاکستان کې او په انډیا کې کيږي په سري لنکا کې کيږي نو پليرانو ته موقعي ډېرې ترلاسه کیږي نو که يو پلير ته په نيشنل او انټرنيشنل کې موقع نه ترلاسه کیږي نو دا هم يو ټسټ وي دا چې مونږ ته په ليکس کې موقعه ترلاسه کیږي"

دا وخت د پاکستان د بيلا بيلو درجو په ټيمونو کې ډير پښتانه د سر لوبغاړي دي.

په امریکا او وېسټ انډيز کي راتلونکي نړیوال ټي ټوينټي ټورنامنټ کې د افغانستان لوبډله کې نزدې ټول پښتانه دي او د پاکستان ټیم کې هم نېمايي پښتانه لوبغاړي دي او لا نور پسې هم راروان دي.

‎علي رضا د قبايلي ضلعي کرمي سره تعلق لرونکی د کرکټ ديارلس کلن لوبغاړی دی، هغه ډیوه ته وایي :

‎"ما سږکال انډر ترټين د فاټا ريجن نه کړی دی، زما د کرکټ سره ډېر زيات شوق دی، تقريبا زما څلور کاله وشو کرکټ کوم، زمونږ په کرمه کې ډير فيسيليټز(اسانۍ) نه وې چې ما هلته کرکټ کړی وای نو ما پلار ته وويل چې پيښور ته به شفټ شو هلته اسانۍ ډېرې دي اکيډمي او کوچز دي بيا مونږ دلته راغلو مونږ سره کوچز ډير محنت کوي"

‎د نولس کلنو د کرکټ لوبډلې لوبغاړی محمد فاروق د پښتونخوا د کورمي سیمې دی هغه ډیوه ته وایي، مونږ دلته راغلو دوه کاله مو تير کړل انډر ترټين مي وکړو هغه وخت ماشومان وؤ دومره نه پوهيدو خو دا وه چې خپل محنت به مو جاري ساتلو.

هغه وایي "د طلب خبره ده نو لګيا وؤ محنت مو کولو دې کې ټرايلز راغلو د انډر ترټين په کال دوه زره اوولسم کې ټرايلز مو ورکړو د فاټا کرمي نه نو په هغي کې سليکټ شوم الله کاميابي راکړه بيا مو اين سي ای وکړه د هغي وروسته بيا انډر سيکسټين، دوه کاله نانينټين دري کاله د پاکستان وشول او دې کال فرسټ کلاس هم وشو الحمدالله لګيا يو خو دا ډير محنت غواړي او کوشش به کوو چې د پاکستان استازیتوب وکړو"

‎د کرکټ څيړونکي وایي پښتونخوا کې د کرکټ ټېلنټ یا لوبغاړي شته، خو په ټوله منطقه کې دا وخت ده يوې درجې کرکټ نه کيږي.

‎د کرکټ د چارو کار پوهه محمد کامل خان وایي "صلاحیت نه پټيږي په ځانګړي ډول د پښتنو، نو دا اوس مجبوري ده د پاکستان کرکټ بورډ او د پاکستان د ټيم هغوي به ددي ټيلنټ قدر کوي او دا ټيلنټ به په ټيم کې ساتي"

د نوموړي په خبره ،په خېبر پښتونخوا کې کرکټ نشته "په پښتونخوا کې نه ستا ګراونډ شته، دلته لوکل ګراونډ دي که تا جوړ او ما جوړ کړي دي، اته زره او پنځه زره روپۍ مونږ اخلو او جيب ته يې اچوو، هلکان خپل کرکټ کوي که زمونږ پلير چيرته سليکټ کيږي پنجاب يا پي ايس ايل ته ځي لوبيږي به يا به خپل ريجن او يا به کراچۍ کې کرکټ کوي که ده چا مخي له راغلو سليکټ کيږي به ګنې پښتونخوا کې ستا داسې کرکټ نشته صفا خبره درته کوم"

‎د پاکستان کرکټ بورډ په پښتونخوا او قبايلي ضلعو کې د پيشه ور کرکټ دپاره د زده کړو يعني کوچنګ معيار ټاکلی دی او ددې دپاره يې په صوبه کې ماهره لوبغاري يا کوچز اخستي دي۔

‎رياض اپریدی وایي، څومره چې هم ريجن کوچز دي دا پروفشنل کرکټران دي.

د هغه په خبره "ما په خپله ليول تهري د ايي سي سي نه کړی دی ټيسټ هم ما کړی دی، سل فرسټ کلاس ميچونه ما کړي دي الحمدالله داسي نور چا که ليول ټو کړی وي هغوي سل ميچونه کړي وي او هغوي يې کوچز لګولي دي نو سسټم ټول کرکټرانو ته راغلو او ورځ تر بلې کرکټ فالو کوي"

نوموړی وایي "که زه په خپله څه کوم دې سټيډېم کې نو کرکټ بورډ ته يې کوم ،زمونږ يو ګروپ جوړ شوي ما سره هيډ کوچز دي جونئير دي وزيرستان نه تر باجوړ ټولو ځايونو ته زه رسيدلی نه شم هغوي مونږ ته روزانه رپورټ راکوي چې څه مثبت شوي او که نيګټيو دا يو ښه پروسس روان دی انشاالله راروان وخت کې به هم تاسو وګوري دا پښتانه به مکمل ټيم وي"

په پښتونخوا کې د کرکټ د لوبغاړو روزنه کېږي خو د روزنې او لوبې لپاره په صوبه کې په يواځني ارباب نياز سټيډېم کې اخري نړيوال ميچ اتلس کاله پخوا شوی و.

دلته د لوبو نه کولو لوی علت امنیت او ترهګري ښودل کېږي. نړيوال کرکټ خو لويه خبره، په صوبه کې د پاکستان د اولې درجې او لسټ اي سيالو دپاره هم د صوبي لوبغاړي نورو صوبو ته ځي۔

په کرغزستان کې له بريدونو وروسته د پاکستاني زده کوونکو بېرته خپلو کورونو ته د راستنولو لړۍ پېل شوې او په لومړۍ الوتکه کې 130 زده کوونکي د کرغزستان څخه لاهور ته رارسول شوي دي.

د پاکستان د مرستیال وزیراعظم اسحاق ډار تر مخه نن اتوار- یکشنبه به د 500 څخه زیات نور زده کوونکي هیواد ته راوستل شي.

د پاکستاني زده کوونکو هیواد ته د راستنولو لپاره پوځې الوتکه هم کرغزستان ته لیږل کیږي.

په کرغزستان کې د تشدد په پېښو کې د اغېزمنو زده کوونکو پاکستانیانو کورنۍ د خپلو اولادونو د تحفظ په اړه اندېښنې څرګندوي اؤ د حکومت څخه په بشکیک کې د دغه زده کوونکو د حفاظت غوښتنې کوي.

د پاکستان مرستیال وزیر اعظم ښاغلي اسحاق ډار د مطبوعاتو سره خبرو کې ویلي چې د غلط فهمې په اساس شوې دغه پیښه کې څلور یا پنځه پاکستاني زده کوونکي ټپیان شوي، او په سوشل میډیا دا پیښه په ناسم ډول خپره کړل شوې ده.

اسحاق ډار وایي ،د کرغزستان مشرتابه او زمونږ سفیر د دې خبرې پخلی کوي چې حالات په کنټرول کې دي او څه نوې پیښه نه ده رامنځته شوې.

هغه ویلي، کرغز حکومت څه شرخوښي نیولي او دا باور یی ورکړی جې شرخوښو ته به سزا ورکوي. د نوموړي وینا وه چې په او سني حال کې کوم پاکستاني زده کوونکي چې هیواد ته راتګ غواړي مونږ به یی راولوو.

اوړمه ورځ د کرغزستان په بشکیک ښار کې د زده کوونکو پر هاسټلو د ځایي شرخوښو د بریدونو وروسته کڼ شمیر زده کوونکي ټپپان شوي وؤ او له دغو بریدونو وروسته له ویرې سره مخ پاکستاني زده کوونکي په بشکیک کې بند پاتې شوي دي.

په بشکیک کې پاکستانی زده کوونکی فاروق زیب وي او ای ډیوه ته وایي،بیګا دشپې هم ځایي برید کوونکي په زده کوونکو پسې ګرځیدل اؤ نن اعلان شوی چې زمونږ سټډي به ان لاین وی او پاکستان ته تللی شو.

خو هغه وایي د پاکستان حکومت چې د زده کوونکو ستنولو لپاره د الوتکو د انتظام کولو کومې دعوې کړي د هغو په اړه تر اوسه د زده کونکو سره څه رابطه نه ده شوې.

تیره شپه یوه بهرنۍ الوتکه کې 130 پاکستاني زده کوونکې له بشکیک څخه لاهور ته راورسول شوي دي.

د مرستیال وزیراعظم اسحاق ډار تر مخه 540 نور پاکستاني زده کوونکي به د نورو الوتکو له لارې هیواد ته راوستل شي او په دې لړ کې یوه پوځي الوتکه هم کرغزستان ته لیږل کیږي.

د پاکستاني زده کوونکو کورنۍ د حکومت څخه په بشکیک کې د دوې د بچو د خوندیتوب غوښتنه کوي.

په بشکیک کې د یو زده کوونکي پلار جهانزیب ډیوه ته وایي "زه د پاکستان حکومت څخه غوښتنه کوم چې هلته دې د پاکستاني زده کونکو حفاظت وکړي او سفارت خانه دې ورسره په رابطه کې وې ولې چې زده کونکې دا شکایت لري چې سفارت خانه د دوي د رابطو څه ځواب نه ورکوي"

وزیر اعظم شهباز شریف په کرغزستان کې د پاکستان سفیر ته لارښوونه کړې چې د پاکستاني زده کوونکو او د هغوی له کورنیو سره په تماس کې پاتې شي او ټپي شوي زده کوونکي دې ژر تر ژره خپلو کورونو ته راستانه کړل شي.

د کرغزستان حکومت ویلي دي چې وضعیت اوس تر کنټرول لاندې دی.

په کرغزستان کې په پاکستاني طالبعلمانو د شوي تشدد پسر د پاکستان خارجه دفتر د کرغزستان د سفارتخانې ناظم الامور رابللی اؤ په دغه پېښه ېې ورته سخت احتجاج کړی.

د پاکستان د خارجه دفتر ویاندې ممتاز زهره بلوڅ وایي چې په دې بریدونو کې هیڅ یو پاکستانی نه دی وژل شوی اؤ نه هم په کومه پاکستانۍ مېرمنه جنسي تیری شوی دی.

پاکستاني رسنیو د خالي یا شنبې په ورځ ویلي د کرغزستان د سفارتخانې ناظم الامور په دغه پېښه خارجه دفتر ته بلل شوی اؤ د پاکستان لخوا ورته په یاده پېښه خپلې اندېښنې ښودل شوي.

پاکستان د کرغزستان سفارتکار ته ویلي چې باید حکومت یې د پاکستاني زده کوونکو تحفظ باوري کړي اؤ په دې لړ کې دې ټول ممکنه ګامونه واخلي.

د پاکستان خارجه دفتر ویلي چې د پاکستان حکومت ګرده نړۍ کې د خپلو وطنوالو د تحفظ اؤ امنیت چارې په سنجیدګۍ سره اخلي اؤ دهغوي د خېر ښېګړې باوري کولو لپاره به ټول ضروري ګامونه اخلي.

د پاکستان د خارجه دفتر ویاندې ممتاز زهره بلوڅ د پاکستان ایکسپریس رسنۍ ته ویلي چې اوړمه شپه رامنځته شوې پېښه د اندېښنې وړ ده اؤ زمونږ زده کوونکو ته چې کوم تکلیف رسېدلی اؤ هغه د قبلولو وړ نه دی،

ویاندې ویلي، مونږ د کرغزستان د سفارتخانې ناظم الامور خارجه دفتر ته رابللی اؤ ددې پېښې په اړوند مو له خپلو تحفظاتو خبر کړی دی.

ویاندې ویلي په حملو کې د پاکستان هیڅ یو وګړی نه دی وژل شوی اؤ نه پاکستانۍ مېرمنې سره د جنسي تیري په خورو شوؤ خبرونو کې څه حقیقت شته.

هغې وویل مونږ د کرغزستان د حکومت نه غوښتنه کړې ده چې زمونږ د زده کوونکو امنیت باید په سمدستي توګه باوري کړي اؤ مونږ ته په لوړه کچه د خپلو زده کوونکو د امنیت نیونې باور راکړل شوی دی.

ممتاز زهره بلوڅ ویلي چې د زده کوونکو د لارښوونې لپاره د پاکستان سفارتي مامورین هر وخت په دفتر کې دننه موجود پاتې شوي اؤ مونږ پاکستاني زده کوونکي یوازې نه دي پرېښي

د ایکسپریس ټي وي په دغه پروګرام کې له کرغزستان څخه پاکستاني زده کوونکو هم خبرې کړي اؤ هغوي ویلي چې دلته وضعیت ډیر اندېښمن دی اؤ مونږ په ویره کې یو.

پاکستاني زده کوونکي توقیر سرور ویلي کومو کسان چې کرغزستان کې په دوي بریدونه کوي هغوي کې زیاتره نشه یان دي اؤ دې نشه یانو د بهرنیو زده کوونکو نه پیسې غوښتې.

هغه وویل دوي اندېښمن دي چې برید کوونکي به پرې یو وارې بیا د زیات شدت سره حمله وکړي.

ښځینه زده کوونکې خدیجه صدیق ویلي بشکیک کې د مقامي خلکو اؤ بهرنیو زده کوونکو تر منځ له جګړې وروسته د راپېدا شوي وضعیت نه هم په ویره کې یو د پاکستان حکومت ته زمونږ امنیت باوري کولو کې خپل کردار ادا کړي.

هغې وویل حمله کوونکو پاکستاني جینکو ته هیڅ نه دي ویلي خو هلکان یې وهلي دي.

زیاتره پاکستاني زده کوونکو وویل هغوي غواړي له کرغزستان څخه په خوندي ډول خپل هیواد ته ولیږل شي.

د پاکستان وزیراعظم شهباز شریف مرستیال وزیراعظم اسحاق ډار اؤ د سیفران وزیر انجنئیر امیر مقام ته په بشکیک کې د ګیرو پاکستاني زده کوونکو سره په تماس کې د پاتې کیدو اؤ د هغوي د امنیت خوندي کولو لپاره د ګامونو اخستلو امر کړی دی.

تېره ورځ د منځنۍ اېشیا د هیواد کرغزستان په سرښار بشکيک کې په پاکستاني او نورو بهرنيو زده کوونکو د تشدد خبرونه مخې ته راغلي وؤ، د پاکستان ‏وزيراعظم شهباز شريف د زده کوونکو په حال ژوره اندېښنه څرګنده کړې او ويلي یې دي، بشکيک کې یې پاکستاني سفير ته د زده کوونکو سره د هر ډول ‏مرستې لارښوونه کړې ده.‏

په ټولنيزو رسنيو ويډيوګانې خپرې شوي چې پکې د تشدد پېښې ليدل کیږي، ځينو کسانو پاکستاني زده کوونکو ته د مرګ ژوبلو اوښتو خبرونه هم ورکړي ‏دي.‏

د خېبر پښتونخوا په نوښار سیمه کې د نامعلومو وسله والو په برید کې یو پولیس عسکر وژل شوی اؤ برید کوونکي د پېښې له ځای تښتېدلي دي.

د نوښار د اضاخیلو پولیس تاڼې مشر یا ایس ایچ او سید عادل شاه ددې پېښې پخلی کړی اؤ وایي چې په پولیس عسکر نور الله دا برید تېره ورځ د نوښار په امان ګړهـ سیمه کې شوی دی.

رسنیو سره خبرو کې سید عادل شاه ویلي چې پولیس عسکر نور الله چې د پولیسو په ضلعي استخباراتي څانګه کې یې ماموریت ترسره کولو ، تېره ورځ له ډیوټۍ ترسره کولو وروسته په موټر سایکل کور ته روان ؤ چې د امان ګړهـ پل سره نزدې په وسله والو برید کړی دی.

د وسله والو په ډزو کې وړومبی پولیس عسکر نور الله سخت ژوبل شو اؤ کله چې هغه په ژوبل هسپتال کې روغتون ته ورسول شو نو هلته یې د زخمونو تاوان رانه وړو اؤ ساه یې ورکړه.

د پېښې سره سم په ګڼ شمیر کې پولیس د پېښې ځای ته رسیدلي اؤ د ملزمانو د نیولو لپاره یې په سیمه کې د لټونې عملیات پیل کړي خو پولیس وایي چې لا یې ددې پېښې په تړاؤ هیڅوک نه دي نیولي.

په سمدستي توګه ددې پېښې ذمه واري چا پغاړه نه ده اخستې خو تر دې وړاندې چې خېبر پښتونخوا صوبه کې په پولیسو، پوځ اؤ ایف سي ځواکونه څومره بریدونه شوي هغې کې د زیاترو ذمه واري ټي ټي پي اؤ داعش پغاړه اخستې ده.

په اګست کال ۲۰۲۱م کې د طالبانو لخوا د افغانستان په تخت له قبضې کولو راپدیخوا په خېبر پښتونخوا اؤ بلوچستان صوبه کې په امنیتي ځواکونو د بریدنو لړۍ وارې بیا چټک شوې چې تر دې دمه پکې په سوونو عسکر وژل شوي اؤ ګڼ شمیر نور ژوبل شوي دي.

پاکستاني چارواکي وخت په وخت تورونه لګولي چې په پاکستان کې د ورانکارۍ منصوبې د افغانستان له خاورې جوړیږي اؤ وایي افغان طالبانو پخپله خاوره کې د ټي ټي پي وسله والو ته خوندي ځالې ورکړې دي.

خو افغان طالبان بیا د پاکستاني چارواکو دا تورونه په سخته رودي اؤ وایي د خپل امنیت ساتنه د پاکستان خپله دنده اؤ د خپلې ناکامۍ پړه دې د افغان طالبانو په اوږو نه اچوي.

نړیوال بانک اټکل کړی چې راتلونکي مالي کال کې به په پاکستان کې د ګرانۍ کچه 15 فیصدي ته راټیټه شي.

د پاکستان د اقتصاد په اړه خپل تازه خپور کړي رپورټ کې نړیوال بینک ویلي روان کال کې امکان دی چې په پاکستان کې به د ګرانۍ کچه تر 26 فیصدي وي.

بانک وایي چې روان مالي کال کې به په پاکستان کې د معیشت د نمو شرحه 1.8 فیصدي وي اؤ په راتلونکي مالي کال کې به دا کچه 2.3 فیصدي څخه زیاتیږي.

نړیوال بانک پخپل رپورټ کې اټکل کړی چې راتلونکي مالي کال کې به د زراعت اؤ صنعت د نمو شرحه 2.2 فیصدي وي اؤ د کرنټ اکاونټ د خسارې د معیشت اندازه یې 0.6 فیصدي لګولې ده.

رپورټ کې اټکل شوي چې د پاکستان د راتلونکي مالي کال مالیاتي خساره به د جي ډي‌ پي 7.4 فیصدي وي اؤ سږکال د مالي مالي کال د مالیاتي خسارې د جي ډي پي 8 فیصدي ته د رسېدو امکان دی.

آي ایم ایف پاکستان کې راتلونکې ګرانۍ ته څنګه ګوري؟

تر دې وړاندې تېره اوونۍ نړیوالې مالیاتي ادارې (آی ایم ایف) هم اټکل کړی ؤ چې په راتلونکو څلورو کالو کې به پاکستان کې د ګرانۍ کچه په پرله پسې ډول کمه شي اؤ د سرکاري زېرمو تر 20اربو ډالرو د لوړیدو وړاندوینه یې کړې وه.

آی ایم ایف پخپل رپورټ کې ویلي وؤ چې د مالي کال 2028م پورې به پاکستان کې د ګرانۍ کچه 6.5 فیصدي ته وغورځیږي اؤ په کال 2027م کې به هم د ګرانۍ کچه 6.5 فیصدي وي.

خو آی ایم ایف بیا وړاندوینه کړې وه چې په مالي کال 2026م کې به په پاکستان کې د ګرانۍ کچه 7.6 فیصدي پاتې شي.

رپورټ کې وړاندوینه شوې وه چې راتلونکي مالي کال کې به پاکستان کې د ګرانۍ کچه 12.7 فیصدي وي اؤ د کال 2028م پورې به د پاکستان د جي ډي پي وده 5 فیصده ته ورسیږي.

د پور د نوي تړون هڅې:

پاکستان سره د پور په نوي پروګرام د خبرو اترو د لمړي پړاؤ لپاره د نړیوالې مالیاتي ادارې آي ایم ایف د تکنیکي پوهانو پلاوی پاکستان ته رسیدلی دی.

د پاکستان د خزانې وزارت سرچینې وایي چې پاکستان هڅه کوي له آي ایم ایف سره د 6 نه نیولی تر 8 اربو ډالرو د پور یو نوی تړون وکړي چې موده به یې درې کاله یا تر دې هم اوږده وي.

د پاکستان راتلونکی بجټ څنګه ترتیب کړل شوی؟

د پاکستاني مطبوعاتو له مخې د پاکستان د راتلونکي کال د بجټ شمیر شمیرې پاکستاني چارواکو آي ایم ایف ته سپارلي دي.

د پاکستان جیو نیوز رسنۍ ویلي چې آي ایم ایف ته سپارل شوؤ شمیرو کې ویل شوي چې پاکستان راتلونکي بجټ کې د ابتدایي لګښتونو اټکل 24 زره اؤ 710 روپۍ شوی دی اؤ د حکومت د روانو لګښتونو اندازه بیا 22 زره اؤ 37 اربه روپۍ لګول شوې ده.

اي ایم ایف ته ورکړل شوؤ شمیرو کې ویل شوي چې د راتلونکي مالي کال د وفافي پرمختیاي بجټ حجم به 2 زره اؤ‌590 اربه روپۍ وي.

شمیرو کې ویل شوي چې راتلونکي وفاقي بجټ کې به د رعایتونو لپاره یو زر اؤ 509 اربه روپۍ اېښودل کیږي اؤ د انرژۍ په څانګه کې د اسانیو ورکولو لپاره د 800 اربه روپو اټکل شوی دی.

د بجټ شمیرو کې ویل شوي چې راتلونکي مالي کال کې د حکومت د ټول امدن اندازه 15 زره اؤ 424 اربه روپۍ ده اؤ راتلونکي مالي کال کې د ټیکسونو له لارې د 11 زره اؤ‌113 اربه روپو راټولولو اټکل شوی.