پاکستان
امرېکا وایي، طالبان باید دا باوري کړي چې د افغانستان له خاورې په نورو ملکونو ترهګر بریدونه ونشي
د امریکې د خارجه محکمې مرستیال ویاند ویدانت پټيل ویلي، د رپورټ له مخې پاکستان د ځوابي کارروایۍ په توګه افغانستان کې هوایي بریدونه کړي دي.
هغه افغانستان کې په واکمنو طالبانو ټینګار کړی چې هغوي باید باوري کړي چې د افغانستان له خاورې په نورو هیوادونو بریدونه ونه شي.
په عین حال کې په افغانستان واکمنو طالبانو د پاکستان بریدونو ته خپل غبرګون کې دړکه کړې ده چې داسې پيښې خورا بدې پایلې درلودلی شي چې بیا به یې قابو کول د پاکستان په اختیار کې نه وي.
د پاکستان د خارجه وزارت ویاندې ویلي پاکستان د افغانستان په خاوره کې د ټي ټي پي اؤ حافظ ګل بهادر ډلې ځالې په نخښه کړي اؤ وایي دا عملیات یې په سرحدي سیمو کې د استخباراتي معلوماتو په اساس ترسره کړي دي خو افغان طالبانو اؤ ټي ټي پي بیا د پاکستان دا دعوه رد کړې ده اؤ وایي پاکستاني الوتکو عام خلک په نخښه کړي دي.
افغان میډیا وایي د پاکستاني الوتکو بریدونو کې د ماشومانو په ګډون اته کسان وژل شوي اؤ دافغانستان په خاوره د پاکستان لخوا د ترسره شوؤ دې بریدونو په ضد په کندهار ولایت کې احتجاجي لاریون هم شوی دی.
د دوشنبې په ورځ واشنګټن کې رسنیو ته د احوال تېرولو په مهال د امریکې د خارجه محمکې مرستیال ویاند ویدانټ پټیل وویل واشنګټن په کابل اؤ اسلام اباد ټینګارکوي چې د خپلو اختلافونو حل ولټوي اؤ افغانستان دې بیا د ترهګرو لپاره یوه خوندي ځاله جوړه نه شي.
ویاند ویلي افغانستان کې د ترهګرو پرضد عملیاتو کې باید ملکي خلک زیانمن نه شي اؤ د دوه اړخیزه خبرو اترو اؤ د ترهګرۍ د مخنیوي په اړه امریکا د پاکستان سره پرله پسې په رابطه کې ده.
هغه وویل پاکستان د امریکې یو مهم شرکت دار دی اؤ دامریکې سفیر د پاکستاني مشرتابه سره لېدنو کې په یو شمیر مهمو معاملو،سیمه ییزه سلامتۍ ،شراکت دارۍ اؤ اقتصادي اصلاحاتو خبرې کړي.
تر دې وړاندې د وایټ هاوس ترجمانې کېرین ژان-پیئر د ګل/دوشنبې په ورځ د وي او اې د خبریالې، انېټا پاول پوښتنې ته په ځواب کې وویل چې امریکا په افغانستان باندې د پاکستاني جهازونو د حملو نه آګاهه ده، کوم چې پاکستان پخپل پوځي مرکز باندې د خالي ورځې د حملې په جواب کې کړې دي.
کېرین ژان-پيئر وویل: "مونږ ډېر خفه یو چې په پاکستان کې د حملې پر مهال خلک مړه شوي او زخمیان شوي، او همدا راز دا چې په افغانستان کې د (پاکستان) د بمباریو له کبله اولسي خلک وژل شوي دي. مونږ له طالبانو غواړو چې د افغانستان له خاورې د ترهګرو حملو نه ترسره کېدل دې یقیني کړي. مونږ له پاکستانه غواړو چې زغم یا تحمل دې وکړي او دا دې یقیني کړي چې د هغو په ترهګرۍ ضد کاروایو کې اولسي خلکو ته نقصان ونه رسیږي."
د سپينې ماڼۍ ویاندې د پاکستان او افغان طالبانو وغوښتل چې د تشدد پرځای دې، د خبرو لاره خپله کړي. هغې زیاته کړه: "مونږ په دواړو اړخونو غږ کوو چې خپل هر قسمه اخلافات د خبرو اترو د لارې حل کړي. مونږ دا یقیني کولو ته چې افغانستان به بیا هېڅکله د ترهګرو دپاره، چې وغواړي امریکا یا زمونږ نور اتحادیانو یا شریکانو ته زیان ورسوي، په پټنځای بدل نشي."
په افغانستان کې واکمنو طالبانو وویل چې د اتوار او ګل ورځو ترمنځ شپه کې، پاکستاني جهازونو د پکتیکا او خوست ولایتونو په دوو ولسوالیو بمبارۍ وکړې چې په کې ټولټال پنځه ښځې او درې ماشومان ووژل شول.
طالبانو د پاکستان دا حملې په کلکه وغندلې، او د طالبانو دفاع وزارت خبر ورکړ چې په انتقامي کاروايي کې یې د "ډیورنډ فرضي کرښې" په غاړه، د پاکستان پوځي مرکزونه په "درنو وسلو" په نښه کړي دي.
د افغانستان په خاوره له بریدونو څو ساعته وروسته پاکستاني چارواکي وویل چې ، ډیورنډ کرښې ته څېرمه د پاړه چینار ضلعې کورمه کې د افغان طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ نښتې شوي چې په کې د پاکستاني پوځ یو کپتان وژل شوی او دوه نور پوځیان ژوبل شوي دی.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې په کابل کې یې د پاکستان د سفارت سرپرست هم احضار کړی او هغه ته یې احتجاج لیک سپارلی.
د قمر جاوید باجوه اؤ فیض حمید خلاف د مقدمې درج کولو خواست عدالت کې اورېدنې لپاره مقرر شوی
اسلام اباد هایکورټ د پاکستان د پخواني سرلښکر جنرال (ریټایرډ) قمر جاوید باجوه، د آي ایس آي د پخواني مشر جنرال (ریټایرډ) فیض حمید اؤ د دوؤ صحافیانو په ضد د افیشل سکرټ ایکټ یا د رازدارۍ د قانون څخه د سرغړونې د مقدمې درج کولو خواست د اورېدنې لپاره مقرر کړی دی.
د دغو لوړ پوړو پوځي افسرانو په ضد د مقدمې درج کولو خواست به په 25م مارچ اسلام اباد هایکورټ کې اوریدل کیږي چې پکې په هغوي د ریټایرمنټ نه وروسته د قانوني خنډانو د ماتولو اؤ بیلابیلو دستورو ته د ناسمو څرګندونو په کولو ایف آي ای کې د مقدمې درج کولو غوښتنه شوې ده.
د مقدمې درج کولو په خواست اسلام اباد هایکورټ د پلټنو مرکزي ادارې ایف آي ای،جنرال باجوه اؤ جنرال فیض ته نوټسونه جاري کړي اؤ ددې ترڅنګ یې صحافي جاوید چوهدري،شاهد میتلا اؤ دپاکستان د برقي میډیا د څار ادارې پیمرا ته هم نوټسونه ورکړي دي.
د ډان ورځپاڼې د رپورټ له مخې په اسلام اباد هایکورټ کې دا خواست یو شهري عاطف علي دایر کړی چې پکې د پخوانیو پوځي مشرانو سیاست کې د کردار په حواله د رپورټ مخې ته په راتلو ددغو پخوانیو پوځي جرنیلانو اؤ دوؤ صحافیانو خلاف د مقدمې درج کولو غوښتنه شوې ده.
عدالت ته په شوي خواست کې دریځ خپل کړی شوی دی چې د پوځ پخواني مشر قمر جاوید باجوه نه په غیر ذمه دارنه انداز کې انټرویو اخستل شوې ده اؤ صحافیانو جاوید چوهدري اؤ شاهد میتلا دغه مرکې خپرې کړي اؤ د غیر ذمه دارۍ څرکندونه یې کړې ده.
خواست کې دعوه شوې ده چې مرکه کې مخې ته راغلې خبرې د افیشل سکرټ ایکټ یا د رازدارۍ د قانون خلاف اؤ په خلکو کې د بغاوت اؤ انتشاد پیدا کولو په معنا دي.
په درخواست کې د عدالت نه غوښتنه شوې ده چې د پلټنو د مرکزي ادارې ایف آي ای مشر ته باید د دواړو پخوانیو جرنیلانو اؤ دواړو صحافیانو خلاف د مقدمې درج کولو امر وکړي.
ددې ترڅنګ خواست کې دا غوښتنه هم شوې ده چې د میډیا د څار دولتي ادارې ته باید په یادو دواړو صحافیانو د بندیز لګولو امر هم وکړي.
ډاڼ ورځپاڼه وایي چې پخواني پوځی مشر جنرال قمر جاوید باجوه صحافیانو جاوید چوهدري اؤ شاهد متیلا سره خپلو مرکو د تحریک انصاف ګوند د مشر عمران خان په ضد د بې باورۍ د تحریک،د پوځ د اړیکو اؤ نورو مهمو چارو په اړوند څرګندونې کړې وې اؤ خواست کوونکي ددغو څرګندونو نقلونه هم د خپل خواست سره عدالت کې جمع کړي دي.
ملتان سلطانز ته په ماتې ورکولو اسلام اباد یونایټیډ په دریم ځل د پي ایس ایل اتلولي وګټله
د پاکستان سپر لیګ د نهم سیزن فاینل سیالۍ کې ملتان سلطانز ته په ماتې ورکولو اسلام اباد یوناټیډ په دریم ځل د پي ایس ایل د اتلولۍ ویاړ ګټلی دی.
د ملتان سطانز لخوا ورکړل شوی د 160 منډو هدف د اسلام اباد یونایټیډ لوبډلې د اتوؤ لوبغاړو په تاوان په وروستي بال ترلاسه کړو اؤ په دوؤ ویکټو یې فاینل سیالي وګټله.
د ګل یا دوشنبې په ورځ د کراچۍ نیشنل اسټیډیم کې د ترسره شوې دې مهمې سیالۍ ملتان سلطان وګټله اؤ پخپله یې وړومبی د بیټنګ کولو پرېکړه وکړه.
ملتان سلطانز په ټاکلو 20 اوورونو 9 لوبغاړ په تاوان 159 منډې جوړې کړې چې تر ټولو زیاتې منډې پکې د عثمان خان 57 وې.
محمد رضوان 26 اؤ افتخار احمد په 20 بالونو 32 منډې وګړې ، د افتخار احمد په منډو کې درې شپږیزې اؤ درې څلوریزې هم شامل وې.
د اسلام اباد یونایټیډ عماد وسیم په 23 منډو ورکولو د ملتان سلطانز پینځه لوبغاړي وسوځول.
د ملتان سلطان د 160منډو د هدف په تعقیب کې په وړومبي سر کې د اسلام اباد یونایټیډ لوبه مایوس کوونکې وه اؤ وړومبی لوبغاړی یې کولن منرو یې په 17 منډو په هغه مهال وسوځېدو چې دغه لوبډلې ټولې 26 منډې کړې وې.
تر هغې وروسته اغا سلمان په 10 اؤ شاداب خان په 4 منډو وسوځېدل.
مارټن ګپټل اؤ اعظم خان په ذمه دارانه توګه خپلې منډې په مخکې یوړې اؤ په ګډه یې 47 منډې وکړې خو مارټن ګپټل چې کله خپلې منډې 50 ته ورسولې نو وسوځېدو اؤ تر هغې ورسته اعظم خان هم د 30 منډو په جوړولو د اسامه میر په بال وسوځېدو.
په دې سیالۍ کې د اسلام اباد یونایټیډ لوبغاړي هم یو په بل پسې سوځېدل اؤ لوبه یو سنسي خیز یا د وسوسې پړاؤ ته ننوتله خو د عماد وسیم اؤ نیسم شاه جارحانه بېټنګ د اسلام اباد یونایټیډ لوبډله د اتلولۍ درشل ته نزدې کړه.
اسلام اباد یونایټیډ د اتوؤ لوبغاړو په تاوان د 160 منډو هدف په وروستي بال ترلاسه کړو اؤ ملتان سلطانز ته یې په دوؤ ویکټو د ماتې ورکولو سره د پاکستان سپر لیګ د نهم سیزن اتلولي وګټله.
تر دې وړاندې اسلام اباد یونایټیډ په کال 2016م اؤ بیا ورپسې په کال 2018م کې هم د پي ایس ایل اتلولي ګټلې وه.
په دې فاینل سیال کې عماد وسیم 19 منډې جوړې کړې اؤ ناسوځېدلی پاتې شو نو ځکه د فاینل سیالۍ غوره لوبغاړی وګرځول شوی.
د پي ایس ایل د د غوره توپ وهونکي جایزه د ملتان سلطانز عثمان خان وګټله اؤ غوره باولر جایزه بیا د ملتان سطانز د اسامه میر په برخه ورسېده.
اعظم خان ته د ټورنامنټ د غوره وکټ کیپر اؤ شاداب ته خان د ټورنامنټ د غوره لوبغاړي جایزې ورکړل شوې.
امریکا د پاکستان او افغانستان ترمنځ وروستیو تاوتریخوالو ته غبرګون وښود
په افغانستان باندې د پاکستاني ځواکونو د هوایي بمباریو او ورپسې د پاکستان په پوځي مرکزونو د افغان طالبانو د جوابي حملو نه پس، امریکا د تشدد دغو پېښو ته غبرګون ښودلی او د دواړو اړخونو یې غوښتي دي چې خپلې ستونزې دې د خبرو اترو د لارې حل کړي.
د وایټ هاوس ترجمانې کېرین ژان-پیئر د ګل/دوشنبې په ورځ د وي او اې د خبریالې، انېټا پاول پوښتنې ته په ځواب کې وویل چې امریکا په افغانستان باندې د پاکستاني جهازونو د حملو نه آګاهه ده، کوم چې پاکستان پخپل پوځي مرکز باندې د خالي ورځې د حملې په جواب کې کړې دي.
کېرین ژان-پيئر وویل: "مونږ ډېر خفه یو چې په پاکستان کې د حملې پر مهال خلک مړه شوي او زخمیان شوي، او همدا راز دا چې په افغانستان کې د [پاکستان] د بمباریو له کبله اولسي خلک وژل شوي دي. مونږ له طالبانو غواړو چې د افغانستان له خاورې د ترهګرو حملو نه ترسره کېدل دې یقیني کړي. مونږ له پاکستانه غواړو چې زغم یا تحمل دې وکړي او دا دې یقیني کړي چې د هغو په ترهګرۍ ضد کاروایو کې اولسي خلکو ته نقصان ونه رسیږي."
د سپينې ماڼۍ ویاندې د پاکستان او افغان طالبانو وغوښتل چې د تشدد پرځای دې، د خبرو لاره خپله کړي. هغې زیاته کړه: "مونږ په دواړو اړخونو غږ کوو چې خپل هر قسمه اخلافات د خبرو اترو د لارې حل کړي. مونږ دا یقیني کولو ته چې افغانستان به بیا هېڅکله د ترهګرو دپاره، چې وغواړي امریکا یا زمونږ نور اتحادیانو یا شریکانو ته زیان ورسوي، په پټنځای بدل نشي."
په امریکا کې د وېلسن څېړنیز مرکز د جنوبي اېشیا د انسټیټوټ مشر مایکل کوګلمېن د پاکستان او افغانستان ترمنځ مخې ته راغلی اوسنی وضعیت، غیرمعمول بللی دی. کوګلمېن په اېکس (پخواني ټوېټر) باندې لیکلي دي:
"دا اول ځل ندی چې پاکستان په افغانستان کې دننه د ټي ټي پي په ضد عملیات ترسره کړي، مګر د دې ځل بمبارۍ د پیمانې په لحاظ، نسبتآ پراخه دي، او همدا راز د پاکستان او افغانستان دواړو اړخونو له لوري یې په عوامي طور تصدیق شوی او دا غیرمعمول دی. دا به [د حالاتو تناو] راکمول، سخت کړي."
په ملګرو ملتونو کې افغان استازي نصیر احمد فایق د پاکستان وروستۍ بمبارۍ د افغانستان د علاقائي سالمیت او د نړېوالو قوانینو ښکاره خلاف ورزي بللې ده.
فایق، چې جمهوریت د دورې مامور پاته شوی او د طالبانو د رژیم استازیتوب نکوي، په اېکس پلېټفارم باندې لیکلي: "د افغانستان په خاورې باندې د پاکستاني پوځ بمبارۍ، په هره بهانه چې وي، د نړېوال قانون او د افغانستان د علاقائي سالمیت او خودمختارۍ ښکاره خلاف ورزي ده. مونږ دا اقدامات په کلکه غندو. د افغانو ښځو او ماشومانو وژل غیرقابل قبول دي او هېڅ قسمه امنیتي خطرې یې جواز نشي کېدلی."
په افغانستان کې واکمنو طالبانو وویل چې د اتوار او ګل ورځو ترمنځ شپه کې، پاکستاني جهازونو د پکتیکا او خوست ولایتونو په دوو ولسوالیو بمبارۍ وکړې چې په کې ټولټال پنځه ښځې او درې ماشومان ووژل شول.
طالبانو د پاکستان دا حملې په کلکه وغندلې، او د طالبانو دفاع وزارت خبر ورکړ چې په انتقامي کاروايي کې یې د "ډیورنډ فرضي کرښې" په غاړه، د پاکستان پوځي مرکزونه په "درنو وسلو" په نښه کړي دي.
پاړه چېنار ته نږدې د افغان طالبانو او پاکستاني پوځیانو ترمنځ د شخړې او جګړې خبر هم ورکړی شوی دی.
په ټولنيزو رسنيو داسې پوسټونه شوي چې پاکستان د افغانستان په پکتيکا او خوست کې د تحریک طالبان پاکستان پټنځايونه په نخښه کړي او پکتيکا کې د عبدالله شاه په نوم کمانډر کور ويشتل شوی دی.
ذبيح الله مجاهد ويلي، عبدالله شاه نومې کس په پاکستان کې دی او تحريک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) هم يو بيان او ويډيو خپره کړې ده، ټي ټي پي دعوه کړې "پاکستان د متاثرينو کورونه بمبار کړي څوک چې د څو کالو نه د پاکستاني ظلم څخه تنګ شوي او افغانستان ته کډه شوي وو".
په دې رپوټ کې ځیني معلومات د وي او اې افغان سروس نه اخېستل شوي دي
څېړونکي امید څرګندوي چې ايي اېم اېف به پاکستان ته د موجوده قرض د اخېری قسط منظوري ورکړي
د پاکستان او نړيوالې مالياتي ادارې ترمنځ د درې اربه ډالرو د لنډ مهاله موجوده قرض پروګرام د 1.1 ارب ډالرو د اخېری قسط په اړه خبرې د ګل، دوشنبې، په ورځ ختمېږي او څيړونکي هيله مند دي چې د سټاف په کچه لوظنامه به وشى او د ايي اېم اېف د ايګزيکټيو بورډ د منظورۍ ورسته به پاکستا ن ته د 1.1 ارب ډالرو اخری قسط ورکړی شي.
د پاکستان او د ايي اېم اې دا خبرې په داسې حال کې کيږي چې پاکستان د سخت اقتصادي بحران سره مخامخ دی، د ګرانۍ کچه لوړه ده، د زر مبادلې ذخيرې يې د اته 8 اربه ډالرو څخه ښکته دي او روپۍ هم د ډالر په مقابله کې خپل قدر بایللی دی.
د مطبوعاتى رپوټونو له مخې د ايي اېم اېف د فشار وروسته د پاکستان حکومت فنډ ته ډاډ ورکړی چې د نجکارۍ په پروګرام به کار تيز کړي.
مطبوعات د سرچينو له قوله دا هم وايي ايي اېم اېف پاکستان ته د قرض په موجوده پروګرام کې تر دي دمه څه نوی شرط نه دی اېښودی.
د څيړونکو او د ايي اېم اېف او د پاکستان په مذاکراتو نظر لرونکو خبريالانو په وېنا پاکستان د اخري ارزونې ټول شرطونه پورا کړي دي خو حتمي پريکړه به ايي اېم اېف کوي.
څېړونکی ثنا الله پاکستان ته چې کوم اهداف ورکړې شوي وو په هغې کې زياتره پورا کړې شوي چې په کې د ټېکس امدن سيوا کول، مراعات یا سبسېډي ختمول ، حکومتي ادارې شخصى څانګې ته ورکولو کي هم پر مختګ شوې او هم دا شان د بجلۍ او ګيس بيعې زياتول.
ثنا الله زياته کړه اوس به پاکستان د راتلونکي پور پروګرام ته ځي او په دې اړه وېل کيږى چې دا به د اووه نه تر اته اربه ډالرو پورې بيل اوټ پېکج یا د قرض کڅوړه وي او که ايي اېم اېف د نوي قرض دپاره د پاکستان خواست ومنلو نو ممکنه ده چې د ايي اېم اېف نوي شرطونه مخې ته راشي.
د پاکستان وزير اعظم شهباز شريف وړاندې د خزانې د مرکزي وزير محمد اورنګزيب تر مشرۍ لاندې خپلې اقتصادي ډلې ته ویلي چي د لنډ مهاله قرض پروګرام د ترسره کېدو وروسته دې د ايي اېم اېف سره د بل اوږد مهاله قرض لوظنامې لپاره خبرې پېل کړي.
د پاکستان حکومت لا نه ده واضحه کړې چې د ايي اېم اېف نه به د اږود مهاله پروګرام لاندې څومره قرض اخلي خو امريکايي خبري ادارې بلومبرګ د فېبرورۍ په میاشت کې خپل رپورټ کې ويلي وو چي پاکستان د شپږ ارب ډالرو نور قرض ترلاسه کول غواړي.
ايي اېم اېف له دې مخکې د خرانې نوي وزیر محمد اورنګزیب له ايي اېم سره د نوې معاملې د اړتیا په اړه د خبرو پر مهال ویلي و چې د ده ټیم د لږ تر لږه شيږ اربه ډالرو د درې کلن نوي پور په لټه کې دی او د خبرو اترو د تنظیم لپاره چمتو دی.
څيړونکي او خبر يالان وايي که څه هم دا خبرې په کاميابۍ سره روانې دي او اخري ارزونه به مکمل شي او د پاکستان د خزانې وزارت هم ويلى ٶ چې د ايي اېم اېف ډير اهداف يې ترلاسه کړي دي خو سرچينې وايي چې اوس هم دواړو خواٶ ته اختلافات شتون لري.
خبریال ظفر هاشمي وايي د پاکستان او اؽى ايم ايف تر منځه اوس هم دبجلۍ، ګيس په بيعيو ، ټيکس امدن او نورو شيانو باندې اختلافات شته چې پکي اين ايف سي ايوارډ او ترهګرۍ په حواې سره چارې هم شاملې دي.
پاکستان به په اینده دريو مالي کلونو کي شاٶ خوا 72 اربه ډالره بهرني پورونه واپس کوي او د دي لپاره د ايي اېم اېف پور ته اړتيا لري.
د يو کمزورى اقتصاد له وجې اقتصاد پوهان وايي پاکستان ته به د ايي اېم اېف نه صرف ديو بل اوږد مهاله پور پروګرام ضرورت وي بلکې د دريو کلونو يو بل پروګرام به ورته هم اخستل وي چې دا شان پخپلو اقتصادى ستونزو قابو ومومي.
Forum