د پاکستان د خزانې وزير محمد اورنګزيب د جنوبي او مرکزي ايشيا لپاره د امريکې د خارجه وزير مرستيال ډونلډ لو او د امريکې د خارجه وزارت مرستيالې اليزبت هورسټ سره لیدنه کړې چې په دې لیدنه کې امریکایي چارواکو د پاکستان او امريکې د تعلقاتو د لا پیاوړي کولو لپاره د واشنګټن عزم بيا تکرار کړی دی۔

دغه غونډه د چهارشنبې - شورو په ورځ د نړيوال بانک په مرکزي دفتر کې شوې ده چې پکې د پاکستان د خزانې وزیر امريکايي چارواکو ته د پاکستان د اصلاحاتو د ایجنډې په اړه معلومات ورکړي دي.

محمد اورنګزیب ویلي د ټیکسونه لمنه پراخول، د توانایۍ څانګه همواري اؤ نجکاري د پاکستان د حکومت اولیتونه دي.

ډاڼ ورځپاڼه کې د خپور شوي رپورټ له مخې لیدنه کې د متبادلې توانایۍ، زراعت، انفارمیشن ټینکنالوجۍ اؤبو، هوا اؤ د صعنتونو په اړه هم خبرې اترې شوې دي اؤ د پاکستان د خزانې وزیر د پاکستان اؤ امریکې د اقتصادي شراکت دارۍ په تازه کولو هم ټینګار کړی دی.

محمد اورنګزیب ویلي چې د پاکستان حکومت ملک کې د پاییداره اقتصادي ترقۍ اؤ نمو له لړ کې د اصلاحاتو پروګرام ته کلک عزم لري.

اخوا واشنګټن ډي سي کې د پاکستان د اقتصادي پالیسۍ په اړه راجوړ شوي سیمینار ته وینا کې د خزانې وزیر ویلي چې سږکال پاکستان کې د زراعت څانګې غوره کارکردګي ښودلې،ګراني راکمه شوې اؤ د مبادلې کچه باثباته شوې ده.

هغه ویلي چې د پاکستان تجارتي خساره کې کمی مخې ته راځي اؤ د بهر نه ورته د پیسو استول زیات شوي اؤ هم یې اقتصاد کې د ښه والي نښې نښانې لیدل کیږي.

نوموړي ویلي چې پاکستان غواړي د نړیوالې مالیاتي ادارې آي ایم ایف سره یو بل پراخه پروګرام کې شامل شي.

د ايي اېم اېف ترجمان (نې) ای اېف پي ته وویل په موجود وخت کې د ايي اېم اېف توجو پاکستان سره د قرض موجوده پروګرام سرته په رسوولو ده.

تر دې دوه ورځې وړاندې د آي اېم اېف ترجمان (نې) ویلي وؤ د پاکستان نوي حکومت د قرض په نوي پروګرام کې خوښي ښکاره کړې ده او د ادارې عمله تیاره ده چې د نور قرض په پروګرام ابتدايي خبرې وکړي.

د واشنګټن د دورې په مهال د پاکستان د خزانې وزیر په هغو غونډو کې هم شرکت کوي چې د آي اېم اېف او د ورلډ بېنک په کوربتوب هرکال د سپرلي په موسم کې کېږي او د خزانې او ترقۍ وزیران، د اقتصاد دانشوران او شهري حقونو فعالان د نړۍ په اقتصاد بحثونه کوي.

د سږ کال غونډې د نهې، سه شنبې د ورځې نه په رسمي ډول پېل شوي او د نورو ترڅنګ په دوو اهم موضوعاتو به پکې غور کیږي، یوه د موسمي بدلون موضوع ده او بله د نړۍ د مقروضو ملکونو مرسته کول دي.

پاکستاني مطبوعات وایي چې پوځ د استخباراتي شبکې آي ایس آي د پخواني مشر جنرال(ریټایرډ) فیض حمید له لوري د استوګنې په یوه شخصي پروژه د فشار د اچول شوؤ تورونو د پلټنو لپاره یوه کمیټي جوړه کړې ده.

مطبوعات وایي چې د سپریم کورټ اؤ د دفاع د وزارت په لار ښوونه جوړه شوې د پلټنو دا کمیټه به د جنرال(ر) فېض حمید پر ضد د ټاپ سټي اسکینډل تحقیقات کوي اؤ په هغه لګیدلي تورونه به ارزوي.

د پاکستان د پوځ ویاندې ادارې آي ایس پي ار لا په رسمي ډول په دې اړه څه نه دي ویلي خو څېړونکي وایي عموماً چې پوځ خپله کومه دننۍ خبره پخپله نیغ په نېغه مخې ته راوړل نه غواړي نو مطبوعاتو ته وایي چې دغه خبره باید د سرچینو له قوله خلکو ته ورسوي.

د پاکستان ګڼ شمیر رسنیو د چهارشنبې په ورځ ویلي چې د یادې کمیټې مشري د میجر جنرل د رتبې یو لوړ پوړي پوځي افسر ته سپارل شوې ده.

په کال 2017م اؤ بیا تېر کال د نومبر په میاشت کې د ټاپ سټي په نوم د استوګنې د يوې شخصي پروژې مشر په جنرال( ر) فېض حمید د ټي وي یو پروګرام کې تورونه لګولي وؤ چې په دغه پروژه یې فشارونه راوړي اؤ ناجایزه توګه یې ترې ګټې اخستې دي.

وروسته د یادې پروژې مشر د آي ایس آي د پخواني مشر په ضد سپریم کورټ ته هم عریضه کړې وه خو د چیف جسټس په مشرۍ د سپریم کورټ درې کسیز بینچ ورته لارښوونه کړې وه چې باید اړونده ادارې یا د دفاع وزارت ته مراجع وکړي.

د سپریم کورټ له لارښوونې وروسته د استوګنې د پروژې مالک د دفاع وزارت ته عریضه کړې وه اؤ مطبوعات وایي چې اوس د همدې عریضې په اساس د جنرال فېض حمید په ضد د لګول شوؤ تورونو د پلټنو لپاره پوځي کمیټه جوړه کړل شوې ده.

تر دې وړاندې روانه اوونۍ د فېض اباد پرلت د پلټنو کمیشن پخپل رپورټ کې فېض حمید اؤ نور پوځي چارواکي د لګول شوؤ تورونو نه پاک ګرځولي وؤ اؤ ویلي یې وؤ چې د پلټنو په مهال ورته داسې څه ثبوت په لاس نه دی ورغلی چې ګنې د فېض اباد په پرلت کې جنرال فېض حمید یا کومې ادارې لاس درلودو.

د فېض اباد د پرلت په مهال د اړي ګړي د پېښو د پلټنو لپاره د پاکستان د سترې محکمې په امر جوړ کړل شوي د پلټنو کمیشن خپل رپورټ اوړمه ورځ مرکزي حکومت ته سپارلی دی چې پکې په هغه وخت کې د پنجاب حکومت ددغو پېښو مسول یا ذمه وار ګرځول شوی دی.

په کال 2017 کې د شوي دغه احتجاجي پرلت نه وروسته د آي ایس آي د هغه وخت په ډایریکټر جنرل لیفټننټ جنرل (ر) فېض حمید تورونه لګول شوي وؤ چې د منتخب حکومت پرضد د تندروه ډلې دغه پرلت دده په لمسه راجوړ کړی شوی ؤ اؤ په ټولنیزو رسنیو داسې ویډیوګانې هم مخې ته راغلې وې چې پکې جنرال فېض حمید د پرلت په برخه والو "لفافې" ویشلې.

په هغه وخت سیاسي اؤ ټولنیزو مشرانو اؤ خبریالانو دعوې کړې وې چې فېض حمید د پرلت په برخه والو پیسې ویشلي دي خو پوځي سرچینو بیا ویلي وؤ چې د پرلت خورولو لپاره د پرلت ځېنو برخه والو ته د ستنېدو لپاره د لارې کرایه ورکړل شوې ده.

د خېبر پښتونخوا د پولیسو د پخواني مشر سید اختر علي شاه په مشرۍ د پلټنو کمیشن پخپل رپورټ کې د پیسو په ویشلو تورن جنرال فېض حمید اؤ د هغه وخت د پنجاب د رینجر ځواکونو مشر میجر جنرال نوید اظهر حیات په هغوي د لګول شوؤ تورونو نه پاک کړي اؤ ویلي یې دي چې لیفټننټ جنرال فېض حمید یوازې په هغه څه عمل کړی چې د وزیراعظم شاهد خاقان عباسي په مشرۍ جوړه شوې یوه غونډه کې یې ورته د کولو وینا شوې وه.

پولیس وایي باجوړ کې د قامي اسمبلۍ په څوکۍ کېدونکو ټاکنو ته د پیپلز ګوند په ولاړ کاندید سید اخند زاده چټان بمي برید شوی خو ښاغلي چټان ته په دغه برید کې څه زیان نه دی رسېدلی.

د باجوړ د پولیسو یو لوړ پوړي مشر ډي ایس پي بخت منیر رسنیو ته ویلي د اخند زاده چټان په ګاډي دا برید د شورو په ورځ په ماموند تحصیل کې هغه مهال شوی چې نوموړی دغلته له انتخابي کمپاین ترسره کولو وروسته بېرته خار باجوړ ته روان ؤ.

هغه ویلي چې د ابتدایي پلټنو نه معلومه شوې ده چې چاودیدونکي مواد د سړک په غاړه ولاړ یو موټر سایکل کې ځاي پځاي کړل شوي وؤ اؤ کله چې د اخند زاده چټان ګاډی ددغه موټر سایکل خواته رارسیدلی نو چاودنه پرې شوې ده.

پولیس وایي چې د ښاغلي چټان ګاډی بم پروف ؤ نو ځکه پکې هغه خوندي پاتې شوی دی.

پولیس وایي چې د پېښې نه وروسته سیمې ته رسیدلي اؤ د پېښې پلټنې یې پیل کړي خو لا یې په دې تړاؤ څوک نه دي نیولي.

په سمدستي توګه ددې چاودنې ذمه واري چا پغاړه نه ده اخستې.

د پیپلز ګوند مشر بلاول بوټو زرداري په اخوند زاده چټان د شوي بمي برید غندنه کړې اؤ په دغه برید کې د ککړو کسانو د نیولو غوښتنه یې کړې ده.

پخپل یو لنډ بیان کې بلاول بوټو زرداري ویلي چې دخېبر پښتونخوا صوبې حکومت د ضمني ټاکنو په مهال د امنیت په ټینګښت کې ناکامه شوی خو ویلي یې دي چې د ترهګرۍ په داسې ناوړه پېښو دده د ګوندي کارکنانو حوصلې څوک نه شي ماتولی

تر دې وړاندې هم په کال 2015م کې د اخوند زاده چټان د قافلې تر څنګ یوه بمي چاودنه شوې وه چې د هغې څخه هم پخپله چټان روغ وتلی ؤ خو په قافله کې شامل ځېنې ګاډي یې زیانمن شوي وؤ.

په اخوند زاده چټان د ترسره شوي دې تازه برید نه وړاندې په 31مه جنورۍ باجوړ کې د انتخابي کمپاین په مهال په ازاد کاندید ریحان زیب نامعلومه وسله والو ډزې کړې وې اؤ هغه یې وژلی ؤ چې له دې امله بیا الیکشن کمیشن په باجوړ کې د قامي اؤ صوبایي اسمبلۍ په دوؤ څوکیو ټاکنې ځنډولې وې.

الیکشن کمیشن اوس د قامي اؤ صوبایي اسمبلۍ په دې څوکیو ټاکنو لپاره د اپریل 21مه نېټه ټاکلې ده چې اخونزاده چټان پکې د قامي اسمبلۍ په څوکۍ د پاکستان پیپلز پارټۍ کاندید دی.

واشنګټن – پاکستان د شورو یا چهارشنبې په ورځ دعوه کړې چې سرحدي امنیتي ځواکونو یې هغه اوه "ترهګر" وژلي چې هڅه یې کوله له افغانستان څخه پاکستان ته واوړي.

د پاکستان د پوځ په یو بیان کې راغلي، چې دغو کسانو غوښتل له افغانستان څخه پاکستان ته د شمالي وزیرستان له لیارې واوړي.

بیان زیاتوي، "دغه کسان محاصره شوي، ورسره جګړه شوې او له یوې درنې جګړې" وروسته ټول وژل شوي دي.

د پاکستان د پوځ په بیان کې دا دعوه هم شوې چې پاکستاني امنیتي ځواکونو "په زیاته اندازه وسله، مهمات او چاودېدونکي توکي هم" له هغوی څخه ترلاسه کړي دي.

د پاکستاني پوځ دغه دعوې په خپلواکه توګه نشي تایید کېدای.

پوځ ویلي، چې اسلام اباد په دوامداره توګه د طالبانو له حکومت څخه غوښتي چې افغان لوري ته دې په سمه توګه امنیت تنظیم کړي او "دوی تمه لري چې خپل مسولیتونه ترسره کړي." تر څو "په پاکستان کې د ترهګرۍ د فعالیتونو" مخه ونیول شي.

تر اوسه هېڅ کومې وسلوالې دلې د افغانستان او پاکستان ترمنځ ډیورنډ کرښې ته څېرمه د دغې شوې پېښې پړه نه ده منلې.

پاکستان د ټي ټي پي په جنګیالیو باندې تور لګوي چې په افغانستان کې له خپلو پټنځایونو څخه په پاکستان کې بریدونه کوي.

خو طالب چارواکي د پاکستان دا ادعا هر کله رد کړې او ویلي یې دي چې دوی به هیچا ته اجازه ور نه کړي چې د افغانستان له خاورې څخه کوم ګاونډي وګواښي.

پاکستاني چارواکي وايي، وروسته له هاغې چې په ۲۰۲۱ کال کې په افغانستان کې وسلوال طالبان واکمن شول نو په پاکستان کې هم ورسره امنیتي پېښې زیاتې شوې چې د پاکستان د امنیتي ځواکونو په ګډون پکې په سلګونو پاکستانیان وژل شوي دي.

خو کله چې افغان طالبان په کابل کې د واکمنو جمهوري نظامونو پرضد شل کلنه جګړه کوله نو هغه مهال افغان حکومتي چارواکو، په افغانستان کې د دېره بهرنیو ځواکونو یو شمېر قومندانانو او پوځي کارپوهانو دې ته ورته ویل چې طالبان په پاکستان کې پټنځایونه لري، هلته روزل کېږي او پاکستان ورته وسلې او پیسې ورکوي، چې پاکستان بیا دا نه منل.

د بیلګې په توګه د امریکا د پوځ د مرکزي قوماندې مشر جنرال جوزېف د ۲۰۱۷ کال د مارچ په لسمه نېټه ویلي وو چې په پاکستان کې موجودې ترهګرې ډلې د افغانستان امنیت ګواښي.

دغه ډول پاکستان تل له ترهګرو سره د مبارزې په نامه له امریکا څخه په بیلیونونو ډالره ترلاسه کړي دي خو پوهان وايي، تل یې په داسې تش په نامه عملیاتو کې په وزیرستان کې بې ګناه پښتانه وژلي، کورونه او بازارونه یې ورته ویجاړ کړي او کډوالۍ ته اړ ایستي.‌

د پاکستان د شماریاتو اداره وایي روان مالی کال په اتو میاشتو کې د (جولایي نه تر فرورۍ پوری) صنعتي پرمختیا د تېر کال په پرتله منفي وه او 0.51 فیصدي ریکارډ کړل شوې ده.

په فرورۍ کې صنعتي پرمختیا کې اضافه شوې او د روان مالي کال د جنورۍ په مقابله کې صنعتي ترقي 4.14 فیصدي کمه شوې ده.

اقتصادپوهان وایي د توانایۍ د لوړ بیعو ، د سود شرحه کې د زیاتوالي او د درامدي خام مال د کمي له امله صنعتی پرمختیا متاثره کیږي او د هغې اثرات په روزګارونو هم کیږي.

د مردان چیمبر اف کامرس او انډسټرۍ مشر ظاهر شاه وایي وړاندې حکومتونو په درامدي خام مال بندیزونه لګولي وو او د توانایۍ په بیعو کی اضافه شوې وه او د هغې نیغ په نیغه اثرات په صنعتی پیدوار پرېوتي دي

ډيوه سره خبرو کې هغه وایي"زمونږ د صنعتي پیدوار زیاتره مواد د بهرنیو هیوادونو نه درآمد کیږئ، یوازې دا نه بلکې د پولو بندیدل او د ډالر قیمت په ځای نه ودریدل داسې ستونزې هم مخې ته راغلي او د هغې سره سره د صنعتونو دمقامي خام مال، بجلۍ ، ګیس او پټرولیم مصنوعاتو بیعې هم لوړې دي چې په صنعتي پیدوار یې تاثیر کړی او پیدوار کم شوی".

د شماریاتو اداره وایي په مجموعي توګه په تیرو 20 میاشتو کې د صنعتي پیدوار پیمانه منفي لوري ته تللې ده خو د جولایي نه تر فرورۍ پورې په 22ؤ صنعتي څانګو کې 11 صنعتي څانګو پیداوار زیات شوی او په دې کې زیاتره برامدي صنعت او د خوراکي توکیو په پیدوار کې اضافه شوې ده.

اقتصادپوهان وایي د سود لوړې شرحې له امله صنعتي پیداوار اغېزمن کیږي اؤ دهغې اغېزې په روزګارونو هم کیږي.

اقتصادپوه عدنان احمد وایي ، پرمختیا په برامدي صنعت کې شوې او د مقامي کنزیومر مارکیټ پرمختیا کمه شوې ده او ددې له وجې روزګارونه بیا ختم شی.

ډیوه سره خبرو کې هغه وایي په کنزیومر مارکیټ کې د خلکو د اخستو توان هم نشته او د هغی بنیادي وجه هم داده چی سټیټ بینک د پیسو سرکولیشن په ځای ودرولی د سود کچه لوړه ده.

د شماریاتو اداره وایي د ټیکسټایل په څانګه کې 3.4 فیصدي اضافه ریکارډ کړل شوې او د تیارو جامو صنعت د تیرکال فرورۍ میاشتې په مقابله کې سږکال په فرورۍ کې 18 فیصدي اضافه ریکارډ کړی شوې ده.

رپورټ کې ویل شوي چې پټرولیم مصنوعات په فرورۍ کې 16 فیصده کم شوپ د سرو په پیداوار کې 33 فیصده اضافه شوې،د دوایانو صنعت 9 فیصده او د مشنرۍ پیداوار 28 فیصدئ زیات شوی.

د مارچ په میاشت کې سټیټ بینک د سود شرحه 22 فیصده په ځای ساتلی وه او پوهان وایی د موجوده حکومتي پالیسو له وجې امکان شته چې په صنعتي پیداوار کې اضافه وشي.